بازی درمانی پویا چیست و چگونه به کودکان کمک می‌کند؟
بازی درمانی پویا یکی از انواع بازی درمانی است که برای درمان انواع اختلالات عاطفی و رفتاری کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای آشنایی با این نوع درمان، می‌خواهیم در ابتدا شما را با مایکل پسر پنج‌ساله‌ای که دچار اضطراب جدایی است آشنا کنیم. مایکل به دلیل اینکه نمی‌خواهد از والدینش جدا شود در مدرسه رفتن با مشکل مواجه شده است و از سوی دیگر، تمایلی به وقت گذراندن با دوستانش ندارد. این مسئله باعث شده که والدین مایکل با مشکلات بسیار زیادی برای درگیر کردن او در فعالیت‌های اجتماعی روبرو شوند. آن‌ها به روانشناس مراجعه می‌کنند و روانشناس برای حل مسئله، جلسات بازی‌درمانی را برای آن‌ها شروع می‌کند.
در جلسات ابتدایی بازی‌درمانی، تنها پدر و مایکل حضور دارند که تحت نظارت روانشناس، سعی می‌کنند رفتن به مدرسه را به‌صورت بازی و از طریق عروسک‌های موجود ازجمله ببر و سگ در اتاق شبیه‌سازی کنند. این امر باعث کاهش ترس مایکل از مدرسه رفتن می‌شود. پس از گذشته چند جلسه، مادر و برادر مایکل نیز در جلسات، حضور پیدا می‌کنند. خانواده مایکل درنهایت یاد می‌گیرند که با روش‌های خلاقانه با یکدیگر تعامل برقرار کنند و درنتیجه مشکلات هیجانی فرزندشان را بدین شکل بهبود ببخشند. فرایندی که توصیف شد در بازی درمانی پویا اتفاق می‌افتد که می‌تواند به بهبود بسیاری از مشکلات روانشناختی در کودکان کمک کند. در ادامه با این نوع درمان بیشتر آشنا می‌شوید.
بازی خانوادگی پویا
بازی خانوادگی پویا، یکی از سبک‌های مداخله روانشناختی است که در آن با استفاده از روش‌هایی مثل قصه‌سرایی، نمایش، فعالیت‌های حرکتی و هنری به حل مشکلات عاطفی کودکان و خانواده‌های آن‌ها کمک می‌شود. همچنین در برخی موارد، ممکن است در بازی درمانی پویا از جلسات، فیلم‌برداری نیز صورت بگیرد تا تعامل میان اعضای خانواده به‌صورت دقیق‌تری بررسی شود و همچنین معنای نمادین بازی‌ها بهتر درک شود.
همه جلسات بازی درمانی با حضور خانواده انجام نمی‌شود و در برخی مواقع تنها لازم است کودک در جلسه حضور داشته باشد. هدف اصلی بازی خانوادگی پویا این است که افراد با روش‌های خلاقانه بتوانند مشکلات موجود در فضای خانواده خود را حل کنند و روابطشان با یکدیگر را بهبود ببخشند. این درمان به تقویت مهارت حل مسئله و صمیمیت میان اعضای خانواده کمک می‌کند و درنهایت، موجب کاهش تعارض‌های افراد با یکدیگر می‌شود.
دلبستگی، هم‌کوکی و بازی طبیعی
بازی درمانی پویا، زمانی سریع‌ترین و بیشترین اثربخشی خود را نشان می‌دهد که کودک دلبستگی ایمنی به والدین خود داشته باشد و همچنین هم‌کوکی نیز در میان اعضای خانواده وجود داشته باشد. دلبستگی به معنای روابط عاطفی ویژه، پایدار و نزدیک میان اعضای خانواده است. از سوی دیگر، هم‌کوکی به این معناست که سبک تعاملات عاطفی غیرکلامی در میان اعضای خانواده چگونه است و آیا افراد می‌توانند هیجانات یکدیگر را تشخیص دهند و واکنش‌های متناسبی به این هیجانات نشان دهند یا نه.
در برخی موارد ممکن است این دلبستگی و هم‌کوکی به‌صورت سالم میان اعضای خانواده شکل نگرفته باشد که در این شرایط، کار روانشناس برای کمک به خانواده دشوارتر می‌گردد. مسائلی که می‌توانند با مشکلات دلبستگی و هم‌کوکی در خانواده ارتباط داشته باشند عبارت‌اند از:
• آسیب روانی قابل‌توجه
• سوگ
• خشونت و سوء رفتار
• تغییرات قابل‌توجه در خانواده
در صورت وجود چنین شرایطی، روانشناس در ابتدا تلاش می‌کند میان اعضای خانواده، همکاری مشترک به وجود آورد و به آن‌ها کمک کند که برای حل مسئله انگیزه درونی پیدا کنند. ازآنجایی‌که در بازی خانوادگی، بر لذت و صمیمیت میان اعضای خانواده تاکید می‌شود این درمان با رشد دلبستگی و هم‌کوکی در خانواده، ارتباط بسیار زیادی دارد.
دلبستگی در ابتدا میان نوزاد و مراقب اولیه او که معمولا کودک است شکل می‌گیرد و سپس به روابط کودک با سایر اعضای خانواده و دیگران گسترش می‌یابد. هم‌کوکی میان کودک و والدینش نیز به‌خصوص در دوران نوپایی قابل‌مشاهده است. درواقع، در جلسات بازی خانوادگی پویا، دلبستگی و هم‌کوکی میان اعضای خانواده تقویت می‌شود و درنتیجه آن، فضای عاطفی موجود در خانواده بهبود پیدا می‌کند. این امر موجب می‌شود که مشکلات عاطفی در خانواده کاهش پیدا کند.
پیشینه بازی درمانی پویا
بازی درمانی پویا از درمان‌هایی نشات می‌گیرد که بر اساس هنر شکل گرفته‌اند، برای مثال، نمایش‌درمانی، رقص‌درمانی و ترکیبی از آن‌ها. در ادامه با این درمان‌ها بیشتر آشنا می‌شوید.
رقص‌درمانی
رقص‌درمانی، در ابتدا برای افرادی استفاده شد که به اختلالات روان‌پزشکی مبتلا بودند و اساس آن، این موضوع است که هر فردی اشتیاق زیادی به ارتباط برقرار کردن دارد و رقص ابزاری برای براورده کردن این نیاز است. درواقع، در رقص‌درمانی، حرکات افراد روشی برای ارتباط عمیق هیجانی میان آن‌هاست. در این درمان، روانشناس هم به‌عنوان مشاهده‌گر و هم به‌عنوان شرکت‌کننده حضور دارد و به افراد کمک می‌کند که با یکدیگر حرکات هم‌کوک داشته باشند.
برخی دیگر، رقص‌درمانی را به شکل گسترده‌تر و برای درک حالت‌های هیجانی عمیق‌تر افراد استفاده کردند. درواقع، در این روش، حرکات هر فردی، بسیار شخصی است و نشان‌دهنده تجارب عاطفی اوست. روانشناس در این درمان با حالت هیجانی افراد هم‌کوک می‌شود و از این طریق به آن‌ها احساس درک شدن و دیده شدن می‌دهد. رقص‌درمانی بعدها در کودکان اتیستیک و همچنین کودکان بیش‌فعال برای بهبود خودکنترلی آن‌ها مورداستفاده قرار گرفت. همچنین، برخی روانشناس‌ها از رقص‌درمانی برای درک فضای عاطفی موجود در خانواده‌ها استفاده کردند.
نمایش‌درمانی
رقص‌درمانی پس از مدتی در نمایش‌ها نیز مورداستفاده قرار گرفت. نمایش‌درمانی با استفاده از شخصیت‌های بداهه، قصه‌سرایی و اصوات و تصاویر و درنهایت نمایش موجب برقراری ارتباط‌های بین فردی و ابراز هیجانات در جلسات می‌شود. در این درمان، روانشناس با استفاده از همدلی، با حالت خلقی و عاطفی شرکت‌کنندگان هم‌کوک می‌شود. همچنین شرکت‌کنندگان با استفاده از نقش‌هایی که بازی می‌کنند و حرکاتی که انجام می‌دهند وضعیف عاطفی و اتفاقات استرس‌زایی که تجربه کرده‌اند را به‌صورت نمادین نشان می‌دهند.
برای مثال، پسر هشت‌ساله‌ای که مورد آزار قرار گرفته است با استفاده از نمایش و بازی کردن قصه‌های مختلف، به‌تدریج موقعیت آزار را به‌صورت نمادین نشان می‌دهد و از این طریق تجارب درونی خود را ابراز می‌کند. نقش روانشناس در این شرایط، این است که نقش‌هایی که پسر به او می‌دهد را بپذیرد و سعی کند با جریان داستان پیش برود. نمایش‌درمانی به روانشناس کمک می‌کند که با پذیرش نقش‌ها و شرکت در داستان، دنیای کودک را درک کند و از این طریق بتواند ارتباط عمیق‌تری با او برقرار کند.
از سوی دیگر، خانواده‌هایی که اعضای آن ازنظر هیجانی از یکدیگر فاصله زیادی دارند با نمایش و رقص‌درمانی می‌توانند به‌صورت نمادین با یکدیگر رابطه برقرار کنند. این امر موجب می‌شود که افراد کمتر احساس تهدید کنند و راحت‌تر هیجانات خود را نشان دهند. فیلم‌برداری از جلسات نیز به آن‌ها کمک می‌کند که با مشاهده فیلم‌ها درک عمیق‌تری از روابط درون خانواده پیدا کنند، بتوانند همکاری بیشتری با یکدیگر داشته باشند و همچنین، به‌صورت سازماندهی‌شده‌تری، افکار و هیجانات خود را ابراز کنند.
اجزاء اساسی بازی خانوادگی
در بازی خانوادگی، مولفه‌های مختلفی مورداستفاده قرار می‌گیرد که آگاهی از این مولفه‌ها به ما کمک می‌کند که بدانیم چگونه این نوع درمان می‌تواند به بهبود وضعیت عاطفی اعضای خانواده کمک می‌کند. در ادامه با اجزاء اساسی بازی خانوادگی آشنا می‌شوید.
استعاره‌ها برای تجارب خانوادگی
حرکات، داستان‌ها، فیلم‌ها و نمایش‌هایی که در بازی درمانی نشان داده می‌شوند می‌توانند نشان‌دهنده تجارب درونی اعضای خانواده باشند و روانشناس از طریق معنای آن‌ها پی می‌برد که فضای عاطفی موجود در خانواده چگونه است. درواقع، استعاره‌ها راهی برای نشان دادن هیجانات مختلف ازجمله غم، امید، خشم و ترس هستند.
از سوی دیگر، نمایش‌ها و داستان‌ها ممکن است نشان‌دهنده برخی تغییرات بزرگ در خانواده باشند مثل از دست دادن یکی از اعضای خانواده، جدا شدن والدین و غیره. این موارد، نشان‌دهنده نقاط هشداردهنده هستند که روانشناس سعی می‌کند در بازی خانوادگی پویا بر روی این نقاط کار کند.
هم‌کوکی
هم‌کوکی مولفه‌ای اساسی در همدلی است که در بازی درمانی پویا تاکید بسیار زیادی بر روی این موضوع وجود دارد. درحالی‌که در درمان، روانشناس سعی می‌کند با اعضای خانواده هم‌کوک باشد به والدین نیز کمک می‌کند که در طول بازی یاد بگیرند با فرزندشان هم‌کوک باشند و از این طریق بتوانند با کودک همدلانه‌تر رفتار کنند.
جریان بازی
جریان بازی زمانی شکل می‌گیرد که والدین بتوانند به ابتکار عمل فرزندشان در طول بازی پاسخ مناسب دهند. گاهی اوقات در جریان بازی درمانی کودکان، ممکن است وقفه‌هایی رخ دهد و جریان بازی مختل شود. برای مثال، ممکن است یکی از اعضای خانواده قوانین جلسه را زیر پا بگذارد یا یکی از افراد حالت هیجانی‌ای را تجربه کند که این مسئله موجب شود حضور کامل در بازی نداشته باشد. در این شرایط، روانشناس با مداخله کردن، به اعضای خانواده کمک می‌کند که بتوانند به جریان بازی بپیوندند.
استفاده از ساختار، فعالیت سازمان‌یافته و خودانگیختگی
به این موضوع تعادل فرم و انرژی گفته می‌شود. برای اینکه بازی درمانی بتواند اثربخشی مناسب را داشته باشد لازم است در جلسات، میان فرم و انرژی، تعادل وجود داشته باشد. این تعادل از طریق خودانگیختگی و بازی خودجوش افراد ایجاد می‌شود. وقتی در بازی‌ها بیش‌ازاندازه فرم و ساختار وجود داشته باشد، حرکات بی‌معنی می‌شوند اما اگر انرژی بیش‌ازاندازه شود فعالیت‌ها می‌توانند پراکنده باشند و ارزش ارتباطی خود را از دست بدهند؛ بنابراین، روانشناس کمک می‌کند که علاوه بر وجود ساختار در بازی‌ها، خودانگیختگی نیز وجود داشته باشد و تعادل میان فرم و انرژی ایجاد شود.
تلاقی در درون استعاره‌ها
در بازی درمانی کودکان، تغییر زمانی اتفاق می‌افتد که در هنگام تجربه استعاره‌ها درمانگر و کودک بتوانند کاملا همدلانه با یکدیگر تعامل داشته باشند. وقتیاعضای خانواده کاملا درگیر و متعهد بازی باشند، خودانگیختگی و بازی خودجوش در جلسات افزایش می‌یابد. درنتیجه این امر، آن‌ها می‌توانند در دنیایی که از طریق بازی ساخته‌اند با یکدیگر ملاقات کنند و با همدیگر، تجربه مثبت و متفاوتی را داشته باشند.
تشریفات
پس از اینکه همه مراحل بازی درمانی طی شد، تعارض‌ها شناسایی شد و رشد دلبستگی و هم‌کوکی در خانواده شکل گرفت مراسم نهایی که در این درمان به آن تشریفات گفته می‌شود اتفاق می‌افتد. به‌عنوان نمونه مایکل که در ابتدای مقاله به او اشاره شد پس از پایان درمان با عروسک ببر خداحافظی کرد و به عروسک گفت که بزرگتر شده و خود کوچکترش را پشت سر گذاشته است.
محیط‌های مناسب برای بازی خانوادگی پویا
در بازی خانوادگی پویا، دو مولفه دیگر وجود دارد که منحصر به این شیوه درمان است که یکی از آن‌ها استفاده از اتاق بازی است و دیگری استفاده از بازی خانگی است که در ادامه با این دو مولفه با جزئیات بیشتری آشنا می‌شوید. درواقع این دو مولفه نشان‌دهنده این موضوع هستند که بازی درمانی پویا در چه محیط‌هایی قابل‌اجراست.
اتاق بازی درمانی پویا
در اتاق بازی درمانی این امکان برای والدین و کودکان فراهم می‌شود که با استفاده از روش‌های مختلف، یک نمایش نمادین را اجرا کنند. وقتی آن‌ها در اتاق بازی حضور دارند هر کاری که انجام می‌دهند ازنظر هیجانی معنادار است و می‌تواند به بازی نمادین تبدیل شود. از سوی دیگر، در اتاق بازی، وسایل و اسباب‌بازی‌ها تقریبا خنثی هستند و این امر به اعضای خانواده کمک می‌کند که از تخیل خود برای ایجاد استعاره‌ها و بازی‌های نمادین استفاده کنند. برای مثال، بالش‌ها می‌توانند به خانه تبدیل شوند یا ممکن است نشان‌دهنده کوه‌ها باشند.
اتاق بازی این امر را فراهم می‌کند که اعضای خانواده بتوانند جریان بازی را از طریق نمایش، هنر و داستان پیش ببرند. معمولا این اتاق‌ها بزرگ هستند و برای افراد امکان حرکات آزادانه را فراهم می‌کنند. علاوه بر این موارد، لازم است ابزارهایی مانند کاغذهای بزرگ، گل و مداد رنگی نیز در اتاق وجود داشته باشد. وجود دوربین نیز ضروری است تا درمانگر بتواند از جلسات فیلم‌برداری کند و فیلم‌ها را بعدا با اعضای خانواده بررسی کند.
تکالیف خانگی
در بازی درمانی کودکان معمولا از خانواده‌ها خواسته می‌شود که میان جلسات و در خانه با یکدیگر به این بازی‌ها ادامه دهند. این امر باعث می‌شود که اعضای خانواده، بازی طبیعی را در خانه شروع کنند و بتوانند آن را به‌صورت روزمره انجام دهند. درنتیجه این امر، لذت متقابلی برای والدین و فرزندان فراهم می‌شود. از سوی دیگر، وقتی اعضای خانواده در خانه با یکدیگر بازی می‌کنند می‌توانند مستقیما وقایع خانوادگی را در بازی وارد کنند و تعارض‌ها را به شکل بهتری حل کنند.
تکلیف خانگی دیگر مشاهده فیلم‌های جلسات است. معمولا روانشناس از اعضای خانواده می‌خواهد که فیلم جلسات را در خانه ببینند، نام مناسبی برای آن بگذارند، سعی کنند برای آخر فیلم، پایان شادتری را انتخاب کنند و همچنین برخی قسمت‌ها را به داستان اضافه کنند. سپس، اعضای خانواده، ایده‌های خود را در جلسه بعدی به اجرا می‌گذارند.
راهکارها و روش‌ها
برای اینکه اثربخشی بازی درمانی پویا به حداکثر برسد استراتژی کلی این است که اعضای خانواده در ابتدا با یکدیگر بازی متقابلی داشته باشند و سپس بتوانند با استفاده از این بازی، با یکدیگر ارتباط عاطفی برقرار کنند و درنهایت، بتوانند، مسائل را حل کنند. در این جلسات، روانشناس به افراد کمک می‌کند که بتوانند جریان بازی را بدون وقفه پیش ببرند و والدین نیز واکنش‌های هیجانی مناسبی به فرزندشان نشان دهند. بازی درمانی پویا شامل چند مرحله است که در ادامه با این مراحل آشنا می‌شوید.
ارزیابی اولیه و معرفی بازی درمانی پویا
در ارزیابی اولیه، درمانگر تاریخچه بالینی خانواده ازجمله تجربه سوگ، جدایی و آسیب‌ها را بررسی می‌کند و همچنین از والدین می‌خواهد که در مورد نگرانی‌های خود صحبت کنند. از سوی دیگر، او ممکن است از اعضای خانواده بخواهد که با یکدیگر چند دقیقه بازی کنند، یک نقاشی را با هم تکمیل کنند یا از حیوانات عروسکی برای نمایش یک داستان استفاده کنند. این کار به روانشناس کمک می‌کند که فضای عاطفی و نحوه تعامل میان اعضای خانواده را درک کند. در ارزیابی اولیه، درمانگر فقط ناظر است و بیشتر سعی می‌کند که از افراد سوال بپرسد و به تاریخچه دقیق‌تری در مورد خانواده دست پیدا کند.
بازی‌های اولیه: شکل‌گیری بازی هم‌کوک
پس از مرحله ارزیابی، درمانگر متناسب با مسئله‌ای که در خانواده وجود دارد بازی‌هایی را به اعضای خانواده معرفی می‌کند. این بازی‌ها معمولا قوانین ساده‌ای دارند و درمانگر برای بهبود تعامل میان اعضای خانواده، آن‌ها را پیشنهاد می‌دهد. انتظار می‌رود که در مراحل اولیه، دائما بازی میان اعضای خانواده مختل شود زیرا در ابتدای درمان، معمولا افراد با یکدیگر تعارضات اساسی دارند اما با انجام مستمر بازی‌ها در جلسات و در خانه، این مسئله کم‌کم حل می‌شود.
برای مثال، اگر کودک آسیب روانی شدیدی را تجربه کرده باشد و درنتیجه آن احساس ناامنی کند. درمانگر می‌تواند از اعضای خانواده بخواهد که با یکدیگر، یک هیولا را تعقیب کنند تا از این طریق بتوانند به کاهش ترس فرزندشان کمک کنند. همچنین، ممکن است درمانگر از خانواده بخواهد که با یکدیگر یک آتش‌فشان را نقاشی کنند یا با وسایل موجود در اتاق، آن را شبیه‌سازی کنند و نشان بدهند که وقتی آتش‌فشان فوران می‌کند چه احساساتی از آن بیرون می‌ریزد.
تلاقی در استعاره: صحنه اصلی
در این مرحله درمانگر به افراد کمک می‌کند که از طریق بازی آزاد، مسائل عاطفی محوری در خانواده را شناسایی کنند. معمولا در این مرحله از تکالیف خانگی استفاده نمی‌شود و اعضای خانواده بهتر می‌توانند با یکدیگر بازی خودجوش را انجام دهند. درمانگر سعی می‌کند با مشاهده بازی میان اعضای خانواده، نکاتی که نشان‌دهنده مشکلات عاطفی میان آن‌هاست را کشف کند و آن را به افراد نشان دهد.
معمولا درمانگر در این مرحله، در بازی‌ها مشارکت ندارد و فقط ناظر است و اعضای خانواده به‌صورت خودجوش با یکدیگر بازی می‌کنند. درمانگر سعی می‌کند مشوق افراد باشد، موضوعات قابل‌توجه در بازی را شناسایی کند و در مورد معنای آن‌ها با اعضای خانواده صحبت کند.
تشریفات
در مرحله آخر که مرحله خداحافظی محسوب می‌شود اعضای خانواده با یکدیگر یک بازی تشریفاتی را طراحی می‌کنند تا از طریق آن بتوانند مسئله محوری در خانواده را حل کنند. درمانگر تلاش می‌کند که ارتباط میان استعاره‌های مطرح شده در بازی‌ها و مسائل موجود در خانواده را به افراد نشان دهد و سپس به آن‌ها کمک کند که با همکاری با یکدیگر، با مشکلات موجود در خانواده روبرو شوند.
برای مثال، در یک خانواده، یکی از والدین فوت می‌کند و این مسئله موجب می‌شود که اعضای خانواده، غم و اندوه قابل‌توجهی را تجربه کنند. آن‌ها با شرکت در جلسات بازی خانوادگی پویا این غم و اندوه را ابراز می‌کنند و در مرحله آخر درمان، تصمیم به اجرای تشریفات می‌گیرند. آن‌ها کتابچه‌ای را تهیه می‌کنند که در آن تصاویری از وقایع مهم خانوادگی است و همچنین فرزندان نیز برای والد متوفی نامه می‌نویسند و آن را در کتابچه می‌چسبانند. سپس تصمیم می‌گیرند که نسخه‌ای از کتابچه تهیه کنند و آن را در هنگام تشییع‌جنازه در تابوت والد متوفی قرار دهند.
مثال‌های بالینی بازی درمانی پویا
برای اینکه با بازی درمانی پویا به‌صورت دقیق‌تری آشنا شوید در ادامه به مثال‌هایی بالینی در این مورد پرداخته شده است که می‌تواند این نوع درمان را برای شما ملموس‌تر و قابل‌فهم‌تر کند.
کودک نوپا و خانواده‌اش
ملیندا کودکی است که دچار تاخیر رشدی است و باوجوداینکه 20 ماهه است اما نمی‌تواند وزن کسب کند. همچنین، او برخلاف کودکان هم‌سن خود، هنوز بر روی زمین چهار دست‌وپا نمی‌رود. این موضوع باعث نگرانی والدینش شده است. مادر ملیندا از زمان تولد او دچار افسردگی شده و پدر نقش اصلی مراقبت از ملیندا را به عهده دارد. در ابتدای جلسات، ملیندا با مادرش ارتباطی نشان نمی‌دهد و حتی به چهره او نگاه نمی‌کند.
ملیندا دائما صداهایی نامفهوم می‌سازد که با مشاهده این امر، درمانگر مادر و پدر را تشویق می‌کند که مانند ملیندا این صداها را ایجاد کنند و حرکات او را تقلید کنند. ملیندا به‌شدت از این موضوع لذت می‌برد و مادر و پدر نیز کم‌کم به این بازی علاقه‌مند می‌شوند. پس از گذشت چند جلسه ملیندا ارتباط بهتری با مادرش می‌گیرد، بهتر غذا می‌خورد و درنتیجه رو به بهبود پیش می‌رود.
کودک 10 ساله و مادرش
کودک 10 ساله‌ای به نام جیمی و نامادری او به نام سندی نزد روانشناس می‌آیند. جیمی را از خانواده اصلی‌اش جدا کرده‌اند چون سال‌ها توسط خانواده‌اش مورد آزار و اذیت جسمی و جنسی قرار می‌گرفته است. اکنون جیمی نزد سندی زندگی می‌کند. مسئله‌ای که این نامادری با آن روبروست عدم تعامل جیمی با او و پرخاشگری بیش‌ازاندازه جیمی است. در جلسات نیز، جیمی همکاری کمی با سندی دارد و با وجود تلاش بسیار زیاد سندی، جیمی تعامل خاصی با او برقرار نمی‌کند.
درنتیجه مشکلات میان سندی و جیمی، به مدت چند ماه جلسات جیمی به‌صورت انفرادی و همراه با درمانگر انجام می‌شود و آن‌ها بازی آتش‌فشان را که قبلا در مورد آن صحبت کردیم را با هم انجام می‌دهند. سپس، وقتی جیمی بازی کردن و تعامل با دیگران را یاد می‌گیرد سندی به جلسات اضافه می‌شود و آن‌ها می‌توانند با ادامه بازی آتش‌فشان و بازی‌های دیگر، با یکدیگر بهتر از گذشته ارتباط برقرار کنند. جیمی با گذشت این جلسات می‌تواند تجاربی که در خانواده اصلی‌اش داشت را توصیف کند. در انتهای جلسات، جیمی برای سندی نامه‌ای می‌نویسد و در آن در مورد تجارب خود صحبت می‌کند. درواقع، جیمی یاد می‌گیرد به‌جای پرخاشگری، درد و رنج خود را به‌صورت کلامی ابراز کند.
درنهایت، بازی درمانی پویا یکی از انواع بازی درمانی است که به خانواده‌ها کمک می‌کند بتوانند تعاملات عاطفی عمیقی با یکدیگر داشته باشند و از طریق صمیمیت و هم‌کوکی ایجادشده، فضای عاطفی مثبتی را در خانواده ایجاد کنند. در بازی درمانی پویا از انواع روش‌های هنری ازجمله حرکات، نمایش و نقاشی استفاده می‌شود تا افراد بتوانند موقعیت‌ها و احساسات ناراحت‌کننده را به‌صورت نمادین ابراز کنند و سپس راه‌حل‌های خلاقانه‌ای برای مسائل موجود بیابند.
شما چقدر با بازی درمانی آشنا هستید؟ آیا تابه‌حال از روش‌های بازی درمانی برای برقراری ارتباط با فرزندتان استفاده کرده‌اید؟ لطفا نظرات و تجربه‌های خود را با ما و سایر مخاطبان سلف آپ به اشتراک بگذارید.
منبع:
Charles E. Schaefer PhD, Heidi Gerard Kaduson PhD - Contemporary Play Therapy_ Theory, Research, and Practice-The Guilford Press (2006)